FİKRİ HAŞAL - Özgeçmiş

Doğum Yeri ve Okul Öncesi Yaşam Bilgileri:
Bulgaristan'ın Rodop Dağlarındaki, Kırcali Şehri,  Eğridere (Ardino) Kasabası, Aşağı Tozçalı (Dolno Prahovo) köyünde, 05.11.1954 tarihinde dünyaya geldi.

Öğrenim Bilgileri:

Temel öğrenimini köyünde, 1969 yılında tamamlayıp, 1969-1973 yılları arasında devam ettiği Kırcali İnşaat Teknikumu “Jeodezi ve Kartografi” bölümünü iyi derece ile “Jeodezi ve Kartografya Teknisyeni” ünvanı alarak bitirdi.
Türkiye’ye parçalanmış ailelerin birleştirilmesi programı kapsamında, 07.07.1973 tarihinde serbest göçmen olarak ailesi ile birlikte göçetti. Jeodezi, Fotogrametri, Kadastro ve Kartografya ağırlıklı öğrenimine mesleği ile ilgili işlerde çalışırken devam etti ve sırasıyla; 1980-1982 yıllarında, Trakya Üniversitesi, Çanakkale Meslek Yüksek Okulu “Harita ve Kadastro” bölümünü, bölüm 2.cisi, 1984-1987 yıllarında, İTÜ İnşaat Fakültesi “Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği” bölümünü, bölüm 3.cüsü, 1995-1997 yıllarında, ZKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bilim dalı, “Yeraltı Kadastrosu ve Bir Uygulamanın Sonuçları” konusunda Yüksek Lisans (Master) programını, iyi dereceli, olarak tamamladı.
Çalışma Yaşamı Bilgileri:

Çalışma hayatına 1974 yılı Ocak ayında İller Bankası 2. Bölge Müdürlüğünde başlayıp sırasıyla; 1974-1979 yıllarında, Bursa Belediyesi Fen İşleri ve Harita Müdürlüklerinde Harita Teknisyeni, TKİ Çan Linyitleri İşletmesi Müessese Müdürlüğünde 1979-1982 yıllarında Harita Teknisyeni ve 1982-1985 yıllarında Harita-Kadastro Teknikeri, TKİ Marmara Linyitleri İşletmesi Müessese Müdürlüğünde, 1985-1987 yıllarında Harita ve Kadastro Teknikeri, 1987-1994 yıllarında Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisi, 1992-1994 yıllarında Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisi - Başmühendis, olarak çalıştı.

Sayısal Fotogrametrik Harita üretimi projesinde görev alma isteği ile Bursa Büyükşehir Belediyesi, BUSKİ Genel Müdürlüğüne 1994 yılında yatay geçişle tayin oldu ve; 1994-1996 yıllarında, Sayısal Fotogrametrik Harita üretimi projesi Kontrol Mühendisi, 1996-1997 yıllarında, Harita ve Kamulaştırma Şube Müdürü (Vekil), 1997-2004 yıllarında, BUSKİ Bilgi İşlem Daire Başkanı, 1999-2000 yıllarında asli işi olan BUSKİ Bilgi İşlem Daire Başkanlığının yanı sıra, kurucu (Teknik Koordinatör) üyesi olduğu, Bursa Büyükşehir Belediyesi Bilgi İşlem ve Kent Bilgi Sistemleri Merkezi Daire Başkanı (Vekil) olarak ikinci görev yaptı. Yürütmekte olduğu BUSKİ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı görevinden 19.08.2004 tarihinde emekli oldu. 2004-2018 yıllarında, daha önce Rant Bilgs. ve Elktnk., daha sonra Litera Bilişim Teknolojileri adı ile faaliyet gösteren Teracity Yazılım San. ve Tic. Ltd. Şti. Firmasında Coğrafi Bilgi Sistemleri Yöneticisi olarak  görev yaptı. Mayıs 2018'den sonra kurucusu olduğu Arda Harita Bilgi Sistemleri isimli Serbest Harita-Kadastro Mühendislik Müşavirlik Bürosunda; kadastro, imar, madencilik, mühendislik ölçmeleri, coğrafi bilgi sistemleri, v.b., konularda yürüttüğü projelerle mesleki deneyimlerini paylaşlmayı, büronun kapanış (2022) tarihine kadar sürdürdü. Eylül 2022' de, Kırcaali'nin Ardino (Eğridere) Belediyesi' nin teknik hizmetler biriminde "gis-ardino" projesi çalışmalarını yürütmek, aynı zamanda harita-kadastro-imar gibi jeodezi temalı işlerde görev almak üzere yeni bir başlangıç yapmıştır. Halen Ardino Belediyesindeki görevlerini sürdürmektedir. 

Sosyal Faaliyet Bilgileri:

Atletizm sporu ile yakından ilgisi bulunan Fikri HAŞAL, 1970 yılında başladığı bu spora Türkiye’ ye göç ettikten sonra da devam ederek 1985 yılına kadar aktif yarışmacı olarak sürdürdü, zengin bir madalya ve kupa koleksiyonu sahibidir. Halen Bursa Masterler Atletizm Spor Kulübü Üyesi ve Faal Sporcusudur.

BUSKİ Spor (2000-2004) Kulübünün kurucu üyesi, 1.çalışma dönemi Yönetim Kurulu Üyesi ve Atletizm Şube sorumlusu, 2.çalışma dönemi Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Sekreter olarak yöneticilik görevleri yaptı. Bursa Down Sendromu Sevgi Derneği Başkanlığı görevini, bu derneğin fesih (2022)  tarihine  kadar sürdürdü. Bursa İTÜDER üyesidir, bu dernekte yönetim kurulu üyesi olarak belirli dönemlerde görevler aldı. 

TMMOB HKMO Çalışmaları Bilgileri:

TMMOB HKMO Bursa Şubesi (1992) Kurucu üyelerindendir. 2. çalışma döneminde Yönetim Kurulu Yazman Üyesi, 6. çalışma dönemi Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yaptı. TMMOB HKMO Genel Merkezinin sürekli komisyonlarından 3. Coğrafi Bilgi Sistemleri Komisyonunun üyesidir.
Diğer Bilgiler:
İyi derecede Bulgarca, orta seviyede Rusça ve İngilizce bilmektedir.
Evli, Arda Doğa isminde bir oğlu vardır.

KENT BİLGİ SİSTEMLERİNDE BAĞIMSIZ BÖLÜM NUMARALAMASI

Fikri HAŞAL

1. GİRİŞ
Günümüz bilgi/belge toplama, kayıt, depolama, saklama, koruma, taşıma ve yayınlama araçları, elektronik sistemlerdeki hızlı gelişmelere paralel olarak büyük çeşitlilik, farklılık ve yetenek özellikleri ile hizmetlerde kullanım yeri bulmaktadır. Bu araçların sağladığı kolaylıklardan birisi de İlişkisel Veri Tabanı Yönetim Sistemlerinin (RDBMS) bilgi/belge işletiminde bilgi kayıt, işlem yapma, analiz hazırlama, rapor üretme ve paylaşım yöntemleri ve sonraki süreçler için ortya çıkan mevzuat değişikliği gereksinimini doğurmasıdır. Bu durumun tersi halinde, yani değişen mevzuatın İVTYS tablo ortamlarında değişiklik gereksinimi şeklinde, bilişimcilerin karşısına çıkmaktadır. Böyle bir örneği aşağıdaki bilgilerden çıkarmak mümkündür.
Ülkemiz Coğrafi ve Kent Bilgi Sistemleri çalışmaları alanındaki, hukuki (yasal) açıdan en önemli gelişmelerden ikisi 5490 sayılı “NÜFUS HİZMETLERİ KANUNU” (29.04.2006) gereğince yürülüğe konan “ADRES VE NUMARALAMAYA İLİŞKİN YÖNETMELİK” (ANİY) (31.07.2006) ve “TAPU PLÂNLARI TÜZÜĞÜ” (TPT) (27.08.2008) olmuştur. Bu iki yasal düzenlemenin içinde kritik bir yeri olan “bağımsız bölüm” tanımı ile pratikteki uygulama şekli arasındaki farklılıklar incelemeye değer görülmüştür.

2. ADRES VE NUMARALAMAYA İLİŞKİN YÖNETMELİK VE BAĞIMSIZ BÖLÜM
2.1 Adres Standardı ve Bağımsız Bölüm Tanımı
Posta Hizmetleri – Adres Veritabanları – Bölüm 1 : Posta Adreslerinin Bileşenleri, TS EN 14142-1, TS No. altında (20.07.2006) kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. ANİY, İKİNCİ BÖLÜM, Adres Standardı ve Ulusal Adres Veri Tabanı, Adres standardı alt başlığı, MADDE 5 - (1) Adres standardı; il, ilçe, bucak, köy, mezra, belediye adı; mahalle adı ve sabit tanıtım numarası, meydan, bulvar, cadde, sokak ve küme evlerin adı ve sabit tanıtım numarası ile site, blok, mevki adı, dış kapı numarası, iç kapı numarası, posta kodu bileşenlerinden oluşur.
(2) .......
(3) Ayrıca;
a) ....
b) ....
c) .....
ç) Birden fazla bağımsız bölüm içeren binalarda iç kapı numarasının, varsa site ve blok adının bulunması zorunludur.
(4) Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler adres ile ilgili her türlü işlemlerinde adres standardına uymak zorundadır.
Şeklinde tanımalanmıştır.
2.2 Bağımsız Bölüm Numaralama
BEŞİNCİ BÖLÜM, Belediye Teşkilatı Bulunan Yerlerde Numaralama ve Levhalama İşlerinin Yürütülmesi, Apartman, resmi bina, otel ve işhanlarının iç kapılarının numaralanması, alt başlığı, MADDE 31 - (1) Apartman, resmi bina, otel ve işhanı gibi birden fazla bağımsız bölüm içeren binaların iç kapı numaraları aşağıdaki esaslara göre verilir. (Ek-1, Şekil 8/a)
a) Apartmanlarda, bodrum kattan itibaren 1'den başlamak üzere bütün dairelere sıra ile bağımsız numaralar verilir. Bir dairenin giriş kapısından başka servis kapısı olarak kullanılan bir kapısı bulunsa bile, bu kapıya ayrı bir numara verilmez. Apartmanların bodrum katlarında bulunan konut ve işyeri amacı dışında kullanılan depo, garaj, kömürlük, kazan dairesi gibi birim kapılarına numara verilmez.
b) Büyük resmi binalarla, otel ve iş hanlarının içindeki numaralar aşağıdaki şekilde verilir. 
1) Ana giriş kapısına göre yol seviyesinin altında birden fazla kat bulunduğu takdirde, yol seviyesinin altındaki ilk kata 1B, ikinci kata 2B şeklinde numaralar verilir. Yol seviyesi altında sadece bir kat bulunması durumunda, bağımsız bölümlerin kapı numaraları önüne sadece B harfi konulur.
2) Zemin katta yer alan iç kapılara numara verilirken, her numaranın önüne Z harfi konur.
3) Zemin kattan sonraki kat sayısı 1-9 arasında ise 1'den başlayarak, kat sayısı 10 ile 99 arasında ise, 01'den başlayarak, 100-999 arasında ise, 001'den başlayarak, kat sayısı kadar kat numarası verilir. Bağımsız bölümler numaralandırılırken, kat numaraları bağımsız bölümlerin kapı numaralarının başına gelir.
4) Katlardaki bağımsız bölüm sayısı 1-9 arasında ise 1'den başlayarak, bağımsız bölüm sayısı 10 ile 99 arasında ise, 01'den başlayarak, bağımsız bölüm sayısı 100-999 arasında ise, 001'den başlayarak, bağımsız bölüm sayısı kadar başına kat numarası da gelecek şekilde bağımsız bölüm kapı numarası verilir. (Ek-2, Örnek 8.)
c) Bir yol veya meydanın altında dükkan, mağaza, yazıhane ve benzeri işyerlerinin bulunduğu, yeraltı çarşısındaki bağımsız bölümlere ana giriş kapısına göre, sağ taraftan başlayarak 1'den itibaren birbirini takip eden numaralar verilir. Yeraltı çarşısının 1'den fazla katı bulunması halinde birinci fıkranın (b) bendine göre numaralama yapılır.
ç) Bir evin veya apartmanın bahçesi içinde sokakla hiçbir bağlantısı olmayan bağımsız daire niteliğinde olan yerlere, apartman daireleri gibi iç kapı numarası verilir. Bu yerlere verilen numaralar, apartman dairelerinden sonuncusuna verilen numarayı takip eder. (Ek-1, Şekil 8/b)
d) Hal ve benzeri çarşılarda cadde ve sokak yapısı mevcut ise her bir binaya sokak esasına göre numara verilir. Sokak esası bulunmayan hal ve benzeri çarşılarda dış kapılara ilgili sokak veya caddeden numara verilir. Hal ve benzeri çarşı içerisindeki bağımsız bölümlerin numaralanmasında, ana giriş kapısı esas alınarak bağımsız bölümlere, ana giriş kapı numarasından sonra harf eklenerek numara verilir.
2.3 Uygulamada Görülen Bağımsız Bölüm Numaralama Yöntemleri
Bilindiği üzere Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) koordinasyonunda oluşturulan Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT), Nüfus ve Vatandaşlık İşleri (NVİ) Genel Müdürlüğü tarafından MERNİS Projesinde bütünleştirilerek, Adres Kayıt Sistemi (AKS) ve Kimlik Paylaşım Sistemi (KPS) şeklinde 2007 Yılı içinde devreye alınmıştır.
Başbakanlığın AKS Uygulanması ve KPS kullanımı konusunda yayınlamış olduğu 2008/8 sayılı genelgesi ile Belediyeler, İl Özel İdareleri, Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Özel Hizmet Kuruluşları çalışmalarına bu doğrultuda yön verilmesi istenmiştir.
UAVT (AKS) ve KPS kurallarının uygulanmasına ilişkin genelgeler gereğince çalışma düzenini düzenleyen kuruluşlar, vatandaşların hizmet istemlerinde T.C. Kimlik numarası ile yerleşim yeri adres sorgulama-doğrulama sonucunda hizmet verme yükümlülüğünü yerine getirme yöntemine geçtiklerinde ortaya çıkan sorunların büyük bölümü hatalı bağımsız bölüm numarası kayıtlarından kaynaklandığı görülmektedir. Bu durum, binalara göre raslantısal, bağımsız bölümlere göre sistematik özellik gösteren hatalar şeklinde özetlenebilir.
TÜİK koordinasyonunda kurulan UAVT’ nin, ANİY 31/a maddesinin “Apartmanlarda, bodrum kattan itibaren 1'den başlamak üzere bütün dairelere sıra ile bağımsız numaralar verilir....” kuralının farkına varmadan hatalı uygulanmasından, irtifak tapusuna esas (yapı mimari projesinde tanımlanmış ve ilgili Tapu Sicil Müdürlüğünde işlem görmüş) bağımsız bölüm numarası ile uyuşumsuzluk şeklinde ortaya çıkmıştır. 
ANİY’e göre binalar dış kapı numarası verilmesi esnasında zemin kattaki bağımsız bölüm numaralarını ve yapı içindeki fiili bağımsız bölüm numaralarını koruyarak kalan yerlere numarataj tahsisi sonucunda iç kapı numaralarında bir öteleme meydana gelmiştir.

3. TAPU PLÂNLARI TÜZÜĞÜ VE BAĞIMSIZ BÖLÜM
TAPU PLÂNLARI TÜZÜĞÜ, BİRİNCİ BÖLÜM, Tanımlar alt başlığı altındaki, MADDE 3 – (1) Bu Tüzükte geçen;
a) ...........
b) Bağımsız bölüm plânı: Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmasına esas teşkil eden taşınmaz üzerine inşa edilecek yapı ve eklentilerin, bağımsız bölümlerin konumlarını ve numaralarını ruhsatına, projelerine, vaziyet plânındaki ölçülerine ve teknik yöntemine uygun olarak sayısal ve çizgisel şekilde gösteren plân ve projesini,
c) .........
d) .........
., . , ., ..
İfade eder, şeklindedir.
TAPU PLÂNLARI TÜZÜĞÜ, ÜÇÜNCÜ BÖLÜM, Aplikasyon ve yer gösterme işlemi, MADDE 14 – (1) Tapu plânlarının aplikasyonu, kontrol noktalarına dayalı olarak yapılır. Tapu plânlarının aplikasyonunda, plânın yapımındaki yanılma sınırları dikkate alınır, buna ilişkin aplikasyon krokisi düzenlenir.
(2) Taşınmazlara ve bağımsız bölümlere ilişkin yer gösterme talepleri, tapu plânı ile vaziyet ve bağımsız bölüm plânındaki şekil ve ölçü değerlerine göre yerine getirilir.
Şeklinde ifade edilerek uygulamacılar için bağımsız bölümlere ayrı bir bakış açısı getirilmiştir.

4. SONUÇ
Yürürlükteki ANİY kurallarına göre bağımsız bölümlerin; bodrumdan itibaren birden başlayarak veya zemin katta yer alan bağımsız bölümlere birden başlayarak sıralı bağımsız bölüm numarası verilmesi durumundan dolayı UAVT ortamındaki numaralarda karşılaşılan kaymalar ve Tapu Sicilinde kayıtlı bağımsız bölümler arasındaki bire bir karştı kayıtlara göre görülen farklılıklardan dolayı oluşmuş hataların hizmetlerde olumsuz yansıması ile karşılaşılmaktadır. Bu durum bağımsız bölüm sahiplerine, gelecekteki kredi, şerh ve ipotek gibi işlemlerinde (satış ve takas işlemleri gibi) ek külfetler getirecektir. ANİY ve TPT’ nün birlikte uygulanması ve bu bütüncül çalışmaya CBS standartlarının katılması zorunlu görülmektedir. Bu anlamda;
Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği (BÖHHBÜY) ve eki Obje kataloğunda bu durumdan dolayı (özellikle idari sınırlar, yolların gelişmişlik düzeyi ve tiplerinin ayrıntılandırılması ve bağımsız bölümler ifade edilmesinin gösterimleri yönünden) iyileştirmeler ve güncelleme yapılması gerektiği ortaya çıkmıştır.
UAVT yapısı tasarımının “e-Dönüşüm Türkiye Projesi Birlikte Çalışabilirlik Esasları Rehberi” V.1. ve V.2. ile tanımlı kurallara uygun görülmekle birlikte, uygulama sonuçlarının pratikteki hali bu anlamdaki düzenlemeler ile çelişmektedir.
Bu nedenlerle uygulamacıların; yukarıda belirtilmiş beklentileri ve UAVT işletiminden dolayı yereldeki (Belediyeler ve İl Özel İdareleri) işlemlerin yerine getirilmesinde yaşanan sorunlar dikkate alınarak, ilgili mevzuata ve bilişimciler açısından İVTYS ortamlarına yansıtılacak değişiklikler belirlenip, sistemlere taşınması düşüncesinin bir zorunluluk olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. 14.12.2009 Fikri HAŞAL

KAYNAKLAR
“NÜFUS HİZMETLERİ KANUNU” 5490 sayılı kanun, 29.04.2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
“ADRES VE NUMARALAMAYA İLİŞKİN YÖNETMELİK”, 31.07.2006 tarih ve 26245 Sayılı Resmi Gazete.
F. HAŞAL, “Adres ve Numaralama Çalışmalarında Sorunlar Yaşanıyor”, Kasım- Aralık 2006, e_Belediye dergisi, İstanbul